Efektywny sen jest tak samo istotny jak zdrowa, optymalna dieta czy regularny ruch. Obecne, szybkie i stresujące czasy nie sprzyjają komfortowemu snu. Śpimy mniej, nie przywiązujemy wagi do jakości snu, często nie dosypiamy i budzimy się zmęczeni.
Dlaczego dobry sen jest ważny?
1. Kiepska jakość snu może prowadzić do nadwagi
Badania naukowe wykazały, że sen jest powiązany z przyrostem wagi. Ludzie, którzy śpią krótko zazwyczaj ważą więcej od tych, którzy śpią długo. Dlatego też jednym z ważniejszych punktów w piramidzie zdrowego stylu życia obok diety czy ruchu jest także sen. W badaniu dzieci i dorosłych zostało udowodnione, że prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości wzrosło o 89% u dzieci i 55% u dorosłych u osób, które śpią mało.
Wpływ snu na tycie zależy od wielu czynników, w tym od pracy hormonów i częstotliwości uprawiania aktywności fizycznej. Jeśli borykasz się z problemem nadwagi i próbujesz schudnąć, warto skupić się na tym, aby Twój sen był naprawdę wysokiej jakości. Poza tym niedobór snu wzmaga apetyt. Osoby niewyspane zwykle mają ochotę na bardziej kaloryczne posiłki. Mała ilość snu zakłóca pracę hormonów i powoduje słabe regulowanie aptetytu. Występuje bowiem wtedy podwyższony poziom greliny, która stymuluje apetyt, a obniżony leptyny, która ten apetyt hamuje.
2. Efektywny sen poprawia koncentrację
Dla prawidłowego funkcjonowania mózgu sen jest bardzo ważny. Należy pamiętać, że mózg kontroluje i koordynuje większość naszych ruchów i zachowań. Kontroluje emocje, pamięć, wzrok, a także wyuczone umiejętności motoryczne. Na wszystkie te aspekty brak snu niestety wpływa negatywnie. Istnieją badania, potwierdzające, że pracownik niewyspany pracuje znacznie gorzej niż ten, który dba o higienę snu. Niektóre badania przyrównują wpływ braku snu na funkcjonowanie mózgu to zatrucia alkoholowego.
Jednocześnie wykazano, że dobry sen poprawia koncentrację, wydajność organizmu i poprawę jakości pamięci oraz umiejętność rozwiązywania problemów zarówno u dzieci jak i dorosłych. Kiedy jesteśmy wyspani łatwiej radzimy sobie z codziennymi wyzwaniami, potrafimy się lepiej skupić na konkretnym zadaniu i efektywniej wykorzystujemy czas w ciągu dnia.
3. Dobry sen = lepsze wyniki w sporcie
Dobre wyniki sportowe osiągają osoby wyspane. Liczne badania wskazują, że wydajny sen wpływa na lepszą szybkość, koordynację ruchową, dokładność i czas reakcji. To działa też w drugą stronę-aktywność fizyczna wpływa na jakość snu. Warto więc zadbać o to, aby regularnie się ruszać, żeby dobrze spać. I odwrotnie- spać efektywnie, żeby mieć lepszą sprawność. Jak widać jedno i drugie idzie w parze.
4. Nieefektywny sen powoduje wzrost ryzyka chorób serca i udaru mózgu
Niestety, ale statystyki biją na alarm. Żyjemy w czasach, gdzie choroby serca i udary mózgu są plagą. Problem dotyczy nie tylko osób starszych. Zachorowalność na choroby związane z układem krwionośnym wzrasta także u osób młodych. Badania wykazały, że i w tym przypadku sen odgrywa znaczącą rolę. Osoby, które śpią mniej niż 8 godzin na dobę są bardziej narażone na wymienione wcześniej choroby.
5. Sen a cukrzyca typu 2?
Przeprowadzono badania wśród zdrowych mężczyzn, którym ograniczono sen do 4 godzin na dobę, przez 6 nocy z rzędu. Już po tym czasie zauważono objawy stanu przedcukrzycowego. Co ciekawe, wszystkie te objawy ustąpiły po tygodniu, efektywnego i długiego snu. Mała ilość snu wpływa bowiem na poziom cukru we krwi. Mniejsza staje się również wrażliwość na insulinę. Sen trwający której niż 6 godzin sprawia, że narażamy się na większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2.
6. Związek snu z depresją
I w tym temacie można zauważyć zależność. 90% osób chorujących na depresję zgłasza problemy ze spaniem, zarówno jeśli chodzi o długość snu jak i jego jakość. Co ciekawe, osoby, które cierpią na bezsenność częściej chorują na depresję.
7. Sen wpływa na naszą odporność
Odporność organizmu jest zaburzona już przy niewielkiej utracie snu. W przeprowadzonych licznych badaniach, wykazano, że osoby, które śpią mniej niż 7 godzin na dobę są bardziej narażone na przeziębienia.Dlatego, jeśli często masz problem z infekcjami, warto zastanowić się nad tym jak sypiasz.
Jeśli już jesteś chory, duża ilość snu pomaga w procesie regeneracji organizmu i wzmacnia walkę z wirusami.
8. Emocje i kontakty społeczne też zależą od snu!
Kiedy jesteśmy niewyspani, nie mamy ochoty na kontakty towarzyskie. Nasza zdolność do interakcji z innymi ludźmi oraz umiejętności społeczne zmniejszają się. Jesteśmy rozdrażnieni i nie mamy na nic ochoty. Ogólnie, jesteśmy w kiepskim nastroju. Ciekawostką jest, że osoby, które mało śpią gorzej rozpoznają emocje u innych. Mają też problem z przetwarzaniem informacji, są mniej empatyczne i zdecydowanie bardziej podatne na stres.
Jak widać, zdrowy sen ma wpływ na funkcjonowanie całego naszego organizmu.
Jak więc zadbać, aby nas sen był zdrowy i wydajny?
- Regularność to podstawa .Staraj się zawsze iść spać o tej samej porze. Warto też wstawać o tej samej godzinie. Zdrowy sen powinien trwać ok. 8 godzin. Koniecznie połóż się przed północą.
- Zadbaj o komfort w miejscu, w którym śpisz. Wywietrz pomieszczenie (temperatura powinna wynosić między 18-21 C), przygaś światła. Zadbaj o spokojne wnętrze. Dobrze by było, aby w sypialni nie było żadnych sprzętów RTV.
- Wybierz odpowiedni dla siebie materac, poduszki i kołdrę.
- Słuchaj swojego organizmu- jeśli zaczynasz ziewać i same opadają Ci powieki- to czas iść do łóżka
- Unikaj dużej aktywności fizycznej bezpośrednio przed snem
- Zrelaksuj się kąpielą lub prysznicem. Pamiętaj jednak, żeby temperatura wody nie była zbyt wysoka.
- Zrezygnuj z obfitych posiłków tuż przed snem. Pamiętaj, aby ostatni posiłek zjeść około 3 godzony przez położeniem się spać.
- Wieczorem zrezygnuj z picia napojów z kofeiną i alkoholu
- Unikaj drzemek w ciągu dnia.
- Usuń sprzęty, które mogą zaburzyć Twój sen np. zegarek, który głośno tyka
- Używaj łóżka tylko do spania- nie przebywaj w nim w ciągu dnia.
- Jeśli nie możesz zasnąć- nie zmuszaj się.
- Znajdź coś co Cię odpręża przed snem- może to być masaż olejkami, posłuchanie muzyki, dobra książka.